Opiniestuk van Jan de Wilde
De Omgevingsvisie Barneveld 2040 presenteert een ambitieus beeld van de toekomst, waarin de gemeente in 2050 klimaatneutraal wil zijn. Het is prijzenswaardig dat Barneveld concrete stappen wil zetten richting energieonafhankelijkheid en verduurzaming. Toch dwingen deze plannen tot enkele kanttekeningen, met name waar het gaat om de gekozen middelen en de focus op betaalbaarheid.
De energiemix van dit college is niet compleet. Kernenergie ontbreekt.
Barneveld kiest in haar visie voor een aanpak gericht op energiebesparing, duurzame energieopwekking en efficiënt omgaan met brandstoffen. De gemeente streeft in de omgevingsvisie naar de plaatsing van 650.000 zonnepanelen en ziet mogelijkheden voor 12 MW windenergie in 2030, met name in het realisatiegebied Harselaar, met tenminste 51% lokaal eigenaarschap. Inzetten op lokaal eigenaarschap is een goed idee. Bewoners worden hiermee meer betrokken bij collectieve energieprojecten.
Waar Barneveld de onhaalbaarheid van warmtenetten specifiek benoemt en zich vooral richt op zon en wind, wordt er nauwelijks gekeken naar alternatieve bronnen voor continue energieopwekking, zoals SMR’s. Deze kleine kernreactoren zijn juist heel geschikt voor energieopwekking in verder landinwaarts gelegen gebieden, zoals onze regio.
Een dergelijke technologische innovatie zou de stabiliteit van de energievoorziening aanzienlijk kunnen verbeteren en Barneveld minder afhankelijk maken van fluctuerende bronnen zoals zon en wind. Kernenergie zorgt voor een robuuste en betaalbare energievoorziening op de lange termijn. Ook hierbij kan het lokaal eigenaarschap ingezet worden.
Maak van de Barneveldse energietransitie een verdienmodel!
Daarnaast is er vanuit liberaal oogpunt ook altijd aandacht voor de kosten en opbrengsten. De Omgevingsvisie erkent dat ambities soms schuren met financiële mogelijkheden. Dat is begrijpelijk. Het is dan ook cruciaal om het beleid te blijven toetsen op de kosten voor inwoners en ondernemers, zodat zij niet de dupe worden van nog hogere energierekeningen. Een focus op een netbewuste energietransitieis daarbij essentieel en kostenverlagend. Vraag en aanbod moeten continu op elkaar worden afgestemd. Daarin spelen lokale energienetwerken, opslag in batterijen en energiecollectieven een sleutelrol, met name op bedrijventerreinen. Deze oplossingen dienen dan ook gestimuleerd te worden.
Een verdienmodel. Voor de ondernemer.
Om ervoor te zorgen dat investeringen renderen en impact maken, dient bij besluitvorming steeds getoetst te worden of de actuele energievraag is afgestemd op het aanbod en vice versa. Het is daarom noodzakelijk dat energiestromen up-to-date en inzichtelijk zijn en dat gebruikers, opwekkers, netbeheerder en gemeente goed op elkaar blijven afstemmen, zodat er optimaal gebruik gemaakt kan worden van het net.
Daarnaast dienen ondernemers meer opties te krijgen om, al dan niet in groepsverband en/of tegen een vergoeding, minder elektriciteit te gaan verbruiken op piekmomenten. Hiermee kan van het ontlasten van het stroomnet een verdienmodel gemaakt worden.
Een verdienmodel. Voor de inwoner.
Steeds meer inwoners (en ondernemers) rijden in elektrische voertuigen. Het is zaak dat zij deze auto kunnen opladen met zelfopgewekte energie. Daarmee besparen zij de kosten voor het laden aan een publieke laadpaal. Inwoners die van deze private laadinfra gebruik willen maken, moeten door de gemeente gefaciliteerd worden. Een bijkomend voordeel is namelijk dat er minder publieke laadinfra nodig is, waardoor het overvolle stroomnet wordt ontlast. Verder zullen zij, mede door de afschaffing van de salderingsregeling, zoveel mogelijk zelfopgewekte energie gebruiken om voertuigen te laden wat positief bijdraagt aan de vermindering van netcongestie en het aandeel duurzaam opgewekte energie in de regio vergroot.
Tenslotte: een beetje liberaal denken zou geen kwaad kunnen!
Kortom, de Omgevingsvisie Barneveld 2040 toont ambitie op het gebied van de energietransitie. Echter is de energiemix niet compleet. Technologische innovaties zoals kernenergie ontbreken. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat eigen stroom optimaal gebruikt kan worden, ook als dat is voor de elektrische auto. Ook moeten we in gesprek blijven over de langetermijnstrategie, zodat deze aansluit bij de huidige en toekomstige energievraagstukken. Afsluitend moet de nadruk onverminderd liggen op de betaalbaarheid van de energietransitie voor iedere inwoner en ondernemer zodat economische groei en vergroening blijven samengaan. Kortom: een beetje liberaal denken zou hier absoluut geen kwaad kunnen.
Met liberale groet,
Jan de Wilde