Opiniestuk Peter Lamberts.
De fractie vroeg me deze keer om een blik te werpen op de omgevingsvisie van de gemeente Barneveld en daar mijn licht over te laten schijnen. Welnu, dat was nog niet zo’n eenvoudige opgave. In bijna 200 pagina’s wordt een paradijselijk plaatje geschetst van een wereld zo mooi, dat ik alleen maar kan denken: gaat dit echt over Barneveld? Gaat dit over echte mensen van vlees en bloed?
De ideale wereld van de ideale mens
Het verhaal past feilloos in een trend, die vooral bij progressief Nederland populair is. Het gaat over hoe onze wereld zou kunnen zijn als mensen ideaal zijn. Een wereld waarin iedereen voor elkaar klaarstaat en er geen uitstoot is van ongezonde stoffen. Een wereld waarin de overheid heel goed weet waar de behoeften van haar burgers liggen én ze er ook nog in slaagt om hier precies in tegemoet te komen.
Het is de maakbare samenleving waar iedereen van droomt, maar waar een mens van vlees en bloed niet in past. Om de één of andere reden verlangen we allemaal naar dit geweldige paradijs, maar ondertussen stellen we ook vast dat we de sigaretten wel uit onze supermarkten kunnen weren, maar dat er niet minder wordt gerookt. We willen graag vrede, maar we hebben wel steeds ruzie met elkaar. We weten dat de prullenbakken geregeld worden leeggehaald en toch ligt overal rommel op de grond. We weten het wel, maar we doen het niet. Bent u de uitzondering? Gefeliciteerd. Dan is deze omgevingsvisie voor u geschreven.
De eerste rauwe werkelijkheid: de auto
Eén van die ideeën over een maakbare wereld in deze visie betreft de auto. De auto kost immers ruimte en stoot schadelijke uitlaatgassen uit. In de visie van de gemeente wordt dan ook via een mooi plaatje aangegeven dat je eerst moet lopen. Als dat te ver is neem je de fiets, als derde past het openbaar vervoer, dan de deelauto en tenslotte kom je er niet onderuit dat er ook een eigen auto gebruikt moet worden. Op papier klinkt het mooi en kan ik het er prima mee eens zijn. Maar in de praktijk moet ik naar mijn werk ver buiten Barneveld of naar vrienden of familie die in het buitengebied wonen. Of stel je eens voor: je hebt twee kleine kinderen en je moet je kinderwagen, campingbedje en drie tassen meenemen. Ga je dan met de fiets? Het OV? Een deelauto, waar je ook nog eens je eigen kinderzitjes voor mag meesjouwen? Zo maakbaar blijkt de praktijk dan toch niet te zijn.
Want wees eerlijk. De wereld wordt wel heel klein als ik me beperk tot de fiets. Als er nog meer mensen met het openbaar vervoer gaan moet ik – net als in India – op het dak gaan zitten. De auto is feitelijk een belangrijke basis voor onze welvaart en ons welzijn. Dankzij de auto is onze wereld groter geworden en krijgen we vrijheid om te doen wat eerder onmogelijk was. De auto is zo vanzelfsprekend geworden dat we bijna vergeten hoe cruciaal hij is. Een auto geeft mensen de vrijheid om mee te doen in de samenleving. De opstellers van deze visie zijn het belang van een eigen auto helemaal uit het oog verloren.
De tweede rauwe werkelijkheid: het agrarische bedrijfsleven
Hoe kan de natuur natuuronvriendelijk zijn? Ik weet het niet. Met alle complimenten voor onze oorsprong – waarin de agrarische sector een cruciale rol speelt – is er in de ideale wereld toch echt geen plaats voor arbeidsextensieve bedrijven (dat is landbouw), voor bedrijven die veel stikstof uitstoten (dat is landbouw) en moeten we toe naar een betere kwaliteit van de leefomgeving. Daar past, volgens deze visie, landbouw niet in.
Zijn de opstellers van dit stuk dan echt vergeten dat het zo gewaardeerde landschap is gecreëerd door onze boeren? Weten ze echt niet dat juist door de liefde voor hun dieren onze boeren zo’n geweldig product kunnen leveren? En zijn ze vergeten dat juist progressieve bestuurders keer op keer zorgen voor steeds weer nieuwe regelgeving waar onze boerenondernemers aan moeten voldoen? De wereld mag dan wel ideaal zijn, maar het ideaal waarin beleidsmakers snappen hoe boeren leven is nog lang niet bereikt.
De derde rauwe werkelijkheid: 8.000 nieuwe woningen in 15 jaar
Eigenlijk moet ik hier verder niets schrijven, want dat is ongeveer wat we de komende jaren kunnen verwachten als het gaat om bouwen in Barneveld: niets. Punt één: er wordt momenteel heel weinig gebouwd. Punt twee: dit college heeft bijna géén plannen gemaakt voor toekomstige bouwlocaties. Als we niet heel snel een heleboel konijnen uit de hoge hoed weten te toveren, wordt de krapte op de woningmarkt alleen maar erger en worden huizenprijzen zo hoog dat twee keer modaal verdienen niet genoeg is om een dak boven je hoofd te verzekeren. Niets ideale wereld; dit is de rauwe werkelijkheid.
En zo kan ik nog wel even doorgaan met een vierde, een vijfde of een zesde rauwe werkelijkheid. Het verhaal is schitterend. De vooruitzichten willen we allemaal. Het gaat echter uit van mooie idealen, die niet aansluiten op de werkelijkheid. Het wordt hoog tijd dat de beleidsmakers met beide benen op de grond komen te staan en dáár een realistisch plan voor maken. Een plan dat past bij een Barneveld dat zich blijft ontwikkelen. Een Barneveld waar de starter ook echt een leven kan starten. Waar de ondernemer vrij kan ondernemen. Waarin de auto niet weggepest wordt. Kortom: een Barneveld waar de burgers in vrijheid én met keuzevrijheid kunnen leven.
Met liberale groet,
Peter Lamberts