Overal in Nederland wordt geworsteld met de ontvangst van vluchtelingen vanuit het Midden Oosten en Noord-Afrika. Mensen, die vluchten voor politiek geweld of economische misère en hopen in Nederland een nieuw bestaan op te kunnen bouwen. Nederland is echter ernstig verdeeld over de wijze waarop deze groep mensen opgevangen moet worden.
Dat neemt niet weg, dat er grote groepen mensen, die hier zijn en hier mogen blijven. Dan moeten we niet pogen om dat terug te draaien, maar op zoek gaan naar mogelijkheden om deze mensen te helpen te integreren, want het zijn mensen. In deze notitie wordt aangegeven wat de overwegingen zijn, die als basis dienen voor een succesvolle integratie.
Overwegingen.
Om te komen tot een succesvolle integratie zijn een aantal basis-overwegingen van groot belang:
·
De nieuwe Nederlanders moeten niet het idee krijgen dat ze er zijn, maar juist dat ze nu echt
moeten beginnen – iedereen, die vanuit verre oorden hier is aangekomen heeft enorme stappen gemaakt om hier te komen. Ze zijn ondernemend en durven aan te pakken. Hoewel de reis naar Nederland
van een heel andere orde is dan het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland kun je initiatieven vragen van deze mensen. Je mag ook verwachten dat ze deze initiatieven kunnen
nemen;
·
Ze hebben zichzelf laten zien dat ze initiatief kunnen nemen. Laat ze dan nu aan ons zien dat
ze ook hier in staat zijn om stappen te zetten – een grote fout van Nederlanders is om zaken te gaan regelen voor vluchtelingen. Waar het gaat om de ambtelijke stappen is dat begrijpelijk, maar
heel veel (kleine) handelingen kunnen de vluchtelingen heel goed zelf. Sterker nog: het is belangrijk voor hun zelfvertrouwen als ze bepaalde stappen zelf nemen. Ze laten dan zichzelf en ons zien
waar ze toe in staat zijn;
·
Geld geven helpt voor de korte termijn. Iemand helpen zelf geld te verdienen helpt op de
lange termijn – als je iemand echt wilt helpen, dan help je iemand om te zorgen dat hij voor zichzelf kan zorgen. De verleiding om stil te gaan staan na een lange reis is groot, maar het gemak
waarmee je je in Nederland aan deze verleiding kunt blootstellen is veel te groot. Veel vluchtelingen worden direct aan het financiële infuus gelegd en worden daar afhankelijk
van;
·
De slavernij is niet voorbij, maar je kiest er zelf voor om slaaf te zijn – een vrij mens is
zelfstandig, maakt eigen keuzes, voert regie over het eigen leven. Een slaaf is afhankelijk van anderen en wacht af wat er op hem af komt. Laat vluchtelingen dingen doen, laat ze zelfstandig
worden, laat ze anderen en zichzelf tonen wat ze zelf kunnen. Geef ze het vertrouwen dat ze tot veel in staat zijn;
·
Een uitgestoken hand heeft alleen zin als de handreiking wordt beantwoord – je kunt iemand
alleen helpen als hij ook daadwerkelijk geholpen wil worden. Reik je iemand de hand om na een val op te staan dan mag je verwachten dat je handreiking beantwoord wordt. Dat geldt voor iedereen,
die hulp waardeert. Die waardering mag ook getoond worden;
·
Hulp geven hoeft niet altijd met zachte hand – idealiter help je iemand met regelmatige
stappen en zachte hand naar een resultaat. Juist mensen die geholpen moeten worden om ergens te komen hebben ook vaak een harde confrontatie nodig om hen er aan te herinneren dat resultaat niet
vanzelf komt. Als je hulp geeft mag je ook doelen stellen, tijdslijnen afspreken en iemand confronteren met tegenvallende resultaten.
Oplossingen.
Op basis van deze overwegingen kun je de juist hulp bieden. De kernbegrippen bij deze hulp zijn:
· Bied de mensen een ritme – niets is zo frustrerend als het gebrek aan ritme. Een hele dag nietsdoen; dag na dag. Met het uitzicht op nog een hele dag nietsdoen. Ritme in het leven maakt dat een mens zin ziet in zijn leven;
· Bied de mensen een doel om zich voor in te spannen – alle vluchtelingen zijn hierheen gekomen, omdat ze iets van hun leven willen maken. Ze willen wat doen en dat kan alleen als je een doel weet te vinden. Als je hoop hebt dat je ritme ergens toe leidt. Geef ze uitzicht op dit doel. Geef ze de kans om dat wat ze kunnen ook te laten zien. Aan zichzelf, aan andere vluchtelingen en aan ons;
· Geef de mensen werk – dit hoeft niet direct betaald werk te zijn. Het is belangrijk dat vluchtelingen uit hun stoel komen en een reden om uit hun stoel te komen. Als ze dat ritme vinden en ontdekken waar hun inspanningen toe kunnen leiden dan ontdekken ze wat ze kunnen doen in dit nieuwe land. In het begin zal dat vrijwilligerswerk kunnen zijn, maar als het ritme vorm krijgt kan dat ook betaald werk worden;
· Stel doelen, maar duidelijke afspraken en laat je niet leiden door medelijden.
Conclusie.
De hulp in Nederland is vaak gebaseerd op medelijden en ontzag voor alles wat gedaan is om hier te komen. Onze hulp moet in het teken staan van een kans en het besef dat de inspanningen om hier te komen een teken zijn dat deze kans ook succesvol ingevuld kan worden.
Juist door mensen een kans op ritme en werk te ontnemen ontneem je ze de kans op een doel. Je ontneemt ze de kans om zichzelf en anderen te laten zien waar ze toe in staat zijn; wat hun talenten zijn. Help deze mensen door ze kansen te geven. Help ze door ze een kans te geven om te werken; te werken aan een nieuw bestaan in een nieuw land. De hulp moet er op gericht zijn om hen enerzijds te laten doen wat overal ter wereld hetzelfde is en anderzijds te begeleiden in de afspraken, die in Nederland afwijken van de afspraken zoals deze gelden in de streken waar ze vandaan komen.
En leer ze deze afwijkingen, zodat ze ook hier zelfstandig in kunnen worden. Als vluchtelingen hier komen kennen ze de weg niet. Toon ze deze weg, maar doe het zo dat ze in beweging kunnen komen – of beter nog: in beweging kunnen blijven. Laat de beweging van de lange vlucht opgaan in een beweging naar een nieuw bestaan. Dan ontstaat er vanzelf de win-win situatie, die we ‘succesvolle integratie’ noemen.